Litwa i Polska – geograficznie są sobie bliskie, emocjonalnie zaś – najbliższe.
Terytorialnie niewielki, ale ogromny pod względem historii i kultury kraj nad Niemnem jest
miejscem magicznym i niezaprzeczalnie urokliwym. Lekko nostalgiczna aura roztacza się
nad wybrzeżem Bałtyku, spowija lasy i jeziora – jeśli chcesz dać się oczarować – wybierz się
w podróż po Litwie.
Pomiędzy Mendogiem a Jagiełłą – historia Litwy.
Pierwsze wzmianki o Litwie pochodzą z 1009 roku. Pierwszym królem państwa,
mającego w kilkaset lat później być największym w Europie, był Mendog. Nieco później, ze
względu na zagrożenie ze strony Zakonu Krzyżackiego, Litwa związała się z Polską (unie w
Krewie, Horodle, Lublinie) tworząc Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Kres temu wielkiemu
państwu położyły w 1795 r. państwa zaborcze (ziemie litewskie dostały się pod panowanie
Rosji i Prus). Po zakończeniu I wojny światowej Litwa odzyskała niepodległość. W 1922 r. (z
rozkazu Józefa Piłsudskiego) doszło do buntu Żeligowskiego, w wyniku którego
Wileńszczyzna została włączona do Polski, a wydarzenie to zaważyło na stosunkach między
obu krajami (do dzisiaj sprawa budzi negatywne emocje). Niestety, już w 1940 r. Litwa
została włączona do ZSRR jako jedna z republik.
Niepodległe państwo litewskie istnieje od 1990 r. (Litwa jako pierwsza wystąpiła z ZSRR). W
2004 r. Litwa dołączyła do UE.
Państwo drewna i wody czyli jaka jest przyroda Litwy.
Litwa to niewielki (ponad 4 razy mniejszy od Polski) nadmorski kraj środkowej Europy
oraz największy i najbardziej południowy z państw bałtyckich. W większości nizinny (średnia
wysokość to 90 m n.p.m). Przeważająca powierzchnia Litwy leży w dorzeczu Niemna i jest
gęsto usiana polodowcowymi jeziorkami (jest ich kilka tysięcy). Duża część ziem jest
podmokła i bagnista. Klimat umiarkowany podlega wpływom zarówno Morza Bałtyckiego jak
i mas kontynentalnych.
Jedna trzecia kraju jest zalesiona (na północy głównie świerki, sosny, w centrum
dęby, brzozy, olchy), jedna piąta powierzchni to łąki. Lasy są zamieszkiwane przez typowe
europejskie gatunki (wilki, lisy, borsuki, gronostaje, dziki oraz rzadziej łosie, rysie).
Imponująco przedstawia się lista ptactwa. Obejmuje ona: bociany białe (jeden z symboli
Litwy), kormorany, czaple, żurawie, głuszce, jastrzębie, orły bieliki i bardzo liczne
kuropatwy. W ramach ochrony przyrody na Litwie funkcjonuje 5 parków narodowych
(Auksztocki, Dzukijski, Mierzei Kurońskiej, Trocki, Żmudzki). Jeśli tylko pozwala wam na to
czas – odwiedźcie je wszystkie.
Pocztówka z Litwy – miejsca, których nie możesz przeoczyć.
Wilno
Wycieczka na Litwę nie może nie zacząć się od wspaniałej stolicy tego kraju, miasta które dla Polaków jest
wyjątkowo ważne – Wilnie. Proporcje pomiędzy historyczną pełną zabytków starówką, a
nowoczesną, tętniącą życiem częścią miasta są zachowane, dzięki czemu każdy turysta
znajdzie to, co dla niego najbardziej interesujące. W ramach odwiedzin w stolicy
obowiązkowe jest zwiedzanie: sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej, sanktuarium
Miłosierdzia Bożego, cerkwi Świętego Ducha, XVI-wiecznego Uniwersytetu Wileńskiego,
muzeum Adama Mickiewicza i wielu innych. Im więcej czasu będziecie mieli na zwiedzanie
tego miasta, tym lepiej. Uwaga! W Wilnie bardzo popularne są loty balonem – możliwe jest
więc podziwianie panoramy miasta z lotu ptaka. Więcej informacji o tym wspaniałym mieście
tutaj -> W sercu Litwy – wycieczka do Wilna.
Góra Krzyży
Na wzgórzu upamiętniającym przyjęcie chrztu przez Litwę powstał niesamowity
dowód wiary Litwinów. Widok przedstawia się niesamowicie, całe wzgórze pokrywają
przynoszone przez wiernych krzyże (obecnie jest ich już ponad 150 tysięcy). Mimo usilnych
prób władz sowieckich miejsca nie udało się zniszczyć. Stało się ono miejscem pielgrzymek
zwłaszcza w najtrudniejszych momentach litewskiej historii.
Troki
Dawne miasto królewskie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Pamiątką z czasów dawnej
świetności jest gotycki zamek księcia Witolda, zbudowany na wyspie (co jest rzadkością w
Europie Środkowej i Wschodniej). Wokół malownicze krajobrazy jeziora Galwe… Magiczne
miejsce.
Kowno
Samo w sobie jest ciekawym miastem, to dawna stolica Litwy. Właśnie w Kownie
znajduje się słynny (jeden z najdłuższych w Europie) deptak – Aleja Wolności. Wzdłuż niego
swoje towary rozkładają handlarze. Można kupić unikalne pamiątki (szczególną uwagę warto
zwrócić na wyroby rękodzielnicze). Jednak najbardziej interesującym miejscem w Kownie
jest Muzeum Diabłów – zebrana kolekcja obejmuje ponad trzy tysiące eksponatów z różnych
stron świata (od malutkich diablątek po monumentalne demony).
Pożajście
Przez miejscowych traktowane jest jako przedmieście Kowna. Kilkanaście kilometrów od centrum, nad tzw. Morzem Kowieńskim, w lesie znajduje się klasztor kamedułów, ufundowany w XVII wieku przez kanclerza księstwa litewskiego Krzysztofa Paca. Imponujące barokowe założenie z dumną bramą wjazdową z herbami darczyńcy, dziedzińcami, pięknie odrestaurowanym wnętrzem kościoła, a także ponad 200 hektarowy obszar wokół, z byłymi sadami, ogrodami, lasem sosnowym, trzema eremami, zachęca do spacerów i poznania licznych zakamarków, tym bardziej że różnorodność funkcji pomieszczeń – od Domu Pielgrzyma po muzeum Ciurlonisa – zachęcają do odwiedzin.
Kiejdany
Każdy czytelnik Sienkiewicza i widz filmu „Potop” ma jednoznaczne skojarzenia tego miejsca z wymuszoną przysięgą na Kmicicu przez Janusza Radziwiłła i buntem pułkowników. Niestety, aby sceny te można było nakręcić trzeba było szukać plenerów na Ukrainie, w Podhorcach, gdzie nakręcono je przy innej magnackiej rezydencji, bo po zamku w Kiejdanach śladu już nie ma. Teraz można zwiedzić miasteczko gdzie ślady historii przypominają o obecności tutaj Szkotów, Duńczyków, Niemców sprowadzonych jako kalwinów przez Radziwiłłów dla rozwoju rzemiosła, a także Żydów, po których na „Żydowskim Rynku” pozostały dwie synagogi. W zborze kalwińskim i luterańskim są dowody na obecność tutaj Radziwiłłów, gdyż była właśnie tutaj ich największa na Litwie rezydencja.
Birże
To kolejna miejscowość największego europejskiego rodu magnackiego Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Radziwiłłowie byli właścicielami pierwszego prywatnego miasta na Litwie – właśnie Birż. Było w ich rękach już od XV wieku i przechodziło różne a burzliwe dzieje. Zamek – siedziba ich rodu, była wielokrotnie niszczona i odbudowywana. Obecnie, w odbudowanym w stylu renesansowo – barokowym zamku mieści się muzeum krajoznawcze regionu birżańskiego, ale bywa też wypożyczane na różne i venty, bo park i bliskość rzek i jeziora stwarzają wspaniałe możliwości relaksu….
Druskienniki
Najnowocześniejsze i najbardziej doceniane uzdrowisko na Litwie (źródła mineralne,
pokłady borowiny). Mieści się tam jeden z największych aquaparków w Europie.
Obowiązkowy punkt programu, jeśli chcemy zregenerować nadwątlone siły. Dodatkową
atrakcją jest nieco kontrowersyjne, a na pewno oryginalne miejsce – Park Grutas.
Ekspozycja jest pamiątką po Litewskiej Socjalistycznej Radzieckiej Republice – pomiędzy
drzewami Dzukijskiego Parku Narodowego ustawione są pomniki radzieckich polityków.
Groteska w wydaniu litewskim.
Kłajpeda
W trakcie wycieczki na Litwę warto udać się również nad morze. Kłajpeda to okno Litwy na morze, a jednocześnie to wrota do najpiękniejszych bałtyckich plaż na Mierzei Kurońskiej. Kłajpeda w swych początkach zwana Memel, to trzeci (po Gdańsku – Gdyni i Petersburgu) największy port Morza Bałtyckiego, niezamarzający zimą. Miejscowość ta była od zawsze światkiem zmieniającej się historii tych ziem i zmieniających się właścicieli. Na bałtyjskich pierwotnych właścicieli – Kurszów napadali Wikingowie, a potem zakonnicy Kawalerów Mieczowych, następnie ich pobratymcy Krzyżacy, potem Żmudzini, następnie w nowej już epoce – Litwini, po to by wkrótce stać się częścią królestwa w Prusach, a potem także Szwedzi i Rosjanie, następnie znów Prusowie, później znów Niemcy a na koniec Związek Radziecki włączył do Związku Sowieckiego i dopiero od niespełna 30 lat jest to istotna część Litwy. Siłą rzeczy pamiątek po tak burzliwych przejściach jest tu niewiele, ale średniowieczny układ miasta, dostęp do 15. km wybrzeża morskiego mogą skłaniać do odwiedzin….
Mierzeja Kurońska
Koniecznie powinni tutaj przyjechać wszyscy wielbiciele Morza Bałtyckiego (a
także… Wikingów – niedawno potwierdzono, że do XI wieku było to ich stałe miejsce
zamieszkania). Litewska część półwyspu ciągnie się przez 50 km, więc miejsca na spacery
nie zabraknie. Przy okazji można wstąpić do jednego z licznych muzeów lub galerii, by
zachwycić kolejnym symbolem Litwy – bursztynem. Wizytę można uatrakcyjnić wybierając
się na “Wzgórze czarownic” – dawne miejsce kultu pogańskiego, dzisiaj zbiór posągów i
rzeźb przedstawiających postaci litewskich baśni i podań (z którymi warto się zapoznać,
ponieważ stanowią one nieodzowną część tutejszej kultury i dodadzą wycieczkom
dodatkowych walorów).
Połąga (litewska Palanga)
To największe litewskie kąpielisko morskie. Było własnością królów polskich a od początku XIX wieku stało się prywatną miejscowością Michała Tyszkiewicza (kupił je od cara za 177 tys. rubli srebrem), który dzięki inwestycjom uczynił Połągę modnym kurortem. Także jego potomkowie rozbudowali Połągę dla potrzeb licznie przybywających gości, a sami właściciele w parku na morskim wybrzeżu wybudowali pałacyk, w którym obecnie mieści się Muzeum Bursztynu.
Dlaczego warto pojechać na Litwę?
Ten kompaktowy kraj ma w sobie to wszystko, czego turyści najbardziej oczekują –
piękne krajobrazy, wyjątkowe zabytki związane z jego bogatą historią, niepowtarzalny
klimat, niewygórowane ceny i cepeliny! A także litewski chłodnik, kindziuk, miód pitny i kwas
chlebowy. Litwa podbije wasze serca na wiele sposobów.
WYCIECZKI NA LITWĘ
Obrazy użyte na podstawie licencji od Shutterstock.com lub pixabay.com lub własne BT Bezkresy